Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM), lisansüstü yerli ve yabancı akademisyenlerle araştırmacılara hizmet veriyor.

İSAM’ın Kütüphane ve Dokümantasyon Müdürü Mustafa Birol Ülker, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Genel Müdürlüğü adıyla 1983’te kurulan merkezin daha sonra İSAM ile aynı binada faaliyete geçtiğini belirtti. İki kurumun, 1993’te birleştiğini kaydeden Ülker, çalışmaların İSAM adı altında sürdürüldüğünü aktardı.

Ülker, kütüphanenin lisansüstü eğitim alan araştırmacılarla akademisyenlere hizmet verdiğini belirterek, “İSAM, içinde dini ilimlerin de yer aldığı bir sosyal bilimler kütüphanesidir. 26 bine yaklaşan üyemiz var. Yüksek lisans ve doktora safhasındaki araştırmacılar kütüphanemize üye olabilir. Sayısal olarak en son, kitaplarda 285 bini, dergide ise 190 bini geçtik.” dedi.

Türkiye Diyanet Vakfının (TDV) yayınladığı 44 ciltlik İslam Ansiklopedisi’nin maddelerine ait doküman dosyalarının da kütüphanede bulunduğuna dikkati çeken Ülker, “Bu dosyalar araştırmacılara açıktır. Ansiklopedideki maddeler, yaklaşık 30 yıl içinde, özellikle yabancı dillerdeki binlerce kitap ve derginin taranmasıyla oluşturulmuştur. Aynı zamanda bu birim dijitalleştirilmiş olup, İSAM web sayfası üzerinden ulaşılabilir hale getirilmiştir.” ifadelerini kullandı.

Ünlü tarihçi, yazar ve şairlerin koleksiyonları İSAM’ın arşivinde

Ünlü bazı tarihçi, akademisyen, şair ve yazarların kitap koleksiyonlarını İSAM kütüphanesine bağışladığını kaydeden Ülker, Orhan Şaik Gökyay, Hilmi Oflaz, Albert Hourani, Jacques Waardenburg, Prof. Dr. Kemal Beydilli, Kasım Küfrevi, Kathleen Burril, Prof. Dr. İlber Ortaylı, Fethi Gemuhluoğlu, Prof. Dr. Suphi Saatçi gibi önemli isimlerin özel koleksiyonlarıyla, Yusuf İzzeddin Efendi, Hüseyin Hilmi Paşa, Kemal Batanay, Muhammed Tavit et-Tanci ve Cüneyd Kosal’ın arşivlerinin de araştırmacılarla buluştuğunu aktardı.

Mustafa Birol Ülker, kütüphanenin en önemli özelliklerinden birinin veri tabanı olduğunu söyleyerek, şu bilgileri verdi:

“Osmanlıca makaleler veri tabanımız var. Osmanlı döneminde yazılmış dini, tarihi ve edebi dergilerde yer alan önemli makaleler bu veri tabanında PDF formatıyla yer alıyor. Şu anda yaklaşık 25 bin makaleyi geçmişizdir. Künye ve PDF’leri veri tabanına kaydedilen eserler, üye olmadan ve hiçbir ücret ödemeden araştırmacıların ulaşımına açılmıştır. İlahiyat Fakülteleri Tezler Katalogu veri tabanımız, ilahiyat fakültelerimizde devam eden ve tamamlanan tezleri takip etmekte ve araştırmacılara duyurmaktadır. Ayrıca Osmanlıca Risaleler, Osmanlıca Salnameler veri tabanımızla, arşiv birimimizde koleksiyonu yer alan Hüseyin Hilmi Paşa, Yusuf İzzettin Efendi, Ziyad Ebüzziya ve diğer koleksiyonların veri tabanları hazırlanarak araştırmacıların hizmetine sunulmuştur.”

Veri tabanlarının sık sık güncellendiğinin altını çizen Ülker, İSAM web sayfası üzerinden ilahiyat makaleleri veri tabanına da ulaşılabileceğini vurgulayarak, “İlahiyat makaleleri veri tabanımıza hemen hemen her yıl en az 6 bin makale ilave etmekteyiz. Bu makaleler, tamamen telif izinleri alınarak, internet üzerinden veri tabanı sayesinde araştırmacılara tam metin olarak PDF formatında sunuluyor. En son 42 bine yakın bir sayıya ulaştık.” değerlendirmesinde bulundu.

Ülker, yeni açılan Türkiye Makaleler Veri Tabanının da okuyucuyla buluştuğunu sözlerine ekleyerek, “(Bu veri tabanı) Sosyal bilimler sahasında 500 bin künyeyi içermektedir. Yeni kayıtlarla devamlı geliştirilip güncellenen bu veri tabanı Türkiye’de sosyal bilimler sahasında üretilmiş dergi, tebliğ, konferans, çalıştay, kongre ve sempozyumlardaki makalelerin künyeleri içermekte ve ayrıca ilahiyat sahasındaki makalelerin de künyeleri bu veri tabanında yer almaktadır.” diye konuştu.

İSAM Kütüphanesini her gün 700 kişi ziyaret ediyor

Kütüphane ve Dokümantasyon Müdürü Ülker, kütüphanenin yaz mevsimi boyunca yurt dışından gelen araştırmacılara da hizmet verdiğine işaret ederek, şunları söyledi:

“Yurt dışından, dolar ve avro üzerinden kitap alıyoruz ve bu kitapları da araştırmacıların hizmetine sunuyoruz. Çoğu kitabın tek nüshası Türkiye’de, bizim kütüphanemizde oluyor. Bir araştırmacının bu kitapları Türkiye’deki ekonomik şartlara göre kendinin alıp temin etmesi maddi bakımdan bir hayli külfet getirdiği için kütüphanemiz yerli ve yabancı literatürü takip ederek araştırmacılara yardımcı olmaya çalışıyor.”

Kütüphanenin açıldığı günden bugüne yoğun bir ilgiyle karşılaştığını vurgulayan Ülker, araştırma kütüphaneleriyle ders çalışma mekanlarının farkının ortaya çıkarılması gerektiğini sözlerine ekledi.

Ülker, kütüphaneye günde yaklaşık 700 kişinin giriş yaptığını belirterek, “İstanbul’un kütüphane şartları ve araştırmacılara yer veren kütüphanelerin az olması, tabii ki okuyucuların çok fazla teveccüh etmesine sebebiyet veriyor. İstanbul’da hem kütüphane azlığı hem de çeşitli imtihanlara hazırlanmak için belediyelerden, Kültür Bakanlığı’ndan yer talep eden araştırmacılar var. İlgililerin kütüphane, bilgi evleri, etüt merkezleri tespit ederek uygun yerlerde bunları devreye sokmaları, araştırma kütüphaneleriyle ders çalışma mekanlarının farkını ortaya çıkarmaları gerekir.” ifadelerini kullandı.

Çalışmalardan istifade etmek için tanınmış araştırmacıların da İSAM kütüphanesine geldiğini kaydeden Ülker, “Bunların başında, ‘Çanakkale Mahşeri’, ‘Yemen Ah Yemen’ ve ‘Plevne’ kitaplarının yazarı Mehmet Niyazi Bey gelmektedir. Bu kitapları, kütüphanemizde çalışmalarını sürdürerek hazırlamıştır. Prof. Dr. İskender Pala ve Beşir Ayvazoğlu hocalarımızla, üniversitelerimizde görev yapan sosyal bilimler sahasındaki akademisyenlerimiz de kütüphanemizde çalışmalarına devam etmektedir.” dedi.